परिचय:
आर्थ्रोसेन्टेसिस (Arthrocentesis) एक चिकित्सकीय प्रक्रिया हो जसमा जोर्नी (सन्धि) भित्र रहेको तरल (joint fluid) लाई निकाल्ने वा परीक्षण गर्ने उद्देश्यले सुई (सिरिन्जको सहायता) प्रयोग गरिन्छ। यस प्रक्रियालाई “joint aspiration” पनि भनिन्छ। यो प्रक्रिया निदान (diagnosis) तथा उपचार (treatment) दुवैका लागि प्रयोग गरिन्छ।

प्रक्रिया कसरी गरिन्छ?
आर्थ्रोसेन्टेसिस सामान्यतया निम्न तरिकाले गरिन्छ:
पहिलो चरण: जोर्नी वरिपरिको छालालाई राम्रोसँग सफा गरिन्छ र नसर्ने औषधि (antiseptic) प्रयोग गरिन्छ।
दोस्रो चरण: स्थानिय एनेस्थेसिया (local anesthesia) दिइन्छ ताकि पीडा नहोस्।
तेस्रो चरण: सुई प्रयोग गरेर जोर्नी भित्रबाट तरल निकालिन्छ।
अन्तिम चरण: निकालिएको तरल प्रयोगशालामा परीक्षणको लागि पठाइन्छ, वा कहिलेकाहीँ औषधि (जस्तै corticosteroid) सिधै जोर्नी भित्र हालिन्छ।
किन गरिन्छ आर्थ्रोसेन्टेसिस?
आर्थ्रोसेन्टेसिस निम्न अवस्थाहरूको निदान तथा उपचारका लागि गरिन्छ:
सन्धिशोथ (arthritis): रुमेटोइड, गाउट, सेप्टिक आदि।
जोर्नीमा सङ्क्रमण (joint infection): संक्रमण भएको आशंका हुँदा।
जोर्नीमा अत्यधिक तरल जमेको अवस्थामा।
गठिया (gout) वा स्यूडोगाउट (pseudogout) को परीक्षण गर्न।
दर्द घटाउन तथा दबाब कम गर्न।

जोखिमहरू:
यो प्रक्रिया सामान्यतया सुरक्षित मानिन्छ, तर केही सम्भावित जटिलताहरू हुन सक्छन्:
संक्रमण (rare)
रक्तस्राव
जोर्नीमा असहजता वा दुखाइ
स्नायुमा क्षति (दुर्लभ)

निष्कर्ष:
आर्थ्रोसेन्टेसिस एक महत्वपूर्ण चिकित्सकीय प्रक्रिया हो जसले जोर्नीसम्बन्धी धेरै समस्याहरूको निदान र उपचारमा सहयोग पुर्‍याउँछ। सही तरिकाले र अनुभवी स्वास्थ्यकर्मीबाट गरिएको यो प्रक्रिया सामान्यतया छिटो, सुरक्षित र प्रभावकारी हुन्छ। यदि तपाईंलाई जोर्नी दुख्ने, सुन्निने वा अन्य समस्या छ भने,

DR.Karnali Health अस्पताल प्रतिमा चोक मान्म कालिकोट जिल्लामा 
चिकित्सक डा.हरिश्चन्द्र ठाकुर सग परामर्श गर्न सक्नु हुनेछ।